In memoriam

Mr. Ben Schmitz speelde belangrijke rol bij overgang van papieren informatie naar die in radio en televisie

Bij de begrafenis van de voormalige voorzitter van de KRO, mr. Ben Schmitz, die in besloten kring plaatshad, heeft zijn collega gedurende vele jaren en oud-directeur Media van dezelfde omroep Richard Schoonhoven hem als volgt herdacht.

- door Richard Schoonhoven -

Mr. Ben Schmitz

De woorden zijn van mij, maar ik sta hier ook namens de collega’s, medewerkers van hoog tot laag, die hier niet zijn vandaag. Op de sociale media reageerden zij geschokt op het summiere overlijdensbericht. Zij wilden uiting geven aan hun medeleven en herinnerden in hun e-mails aan zijn betrokkenheid en tolerantie, aan zijn engagement en zijn inzet voor het sociale gezicht van de omroep. Zij lieten weten dat zij op dit moment met hun gedachten bij hem waren.

Ook namens hen roep ik herinneringen op aan de journalist Schmitz, aan de jurist Schmitz en aan de bestuurder Schmitz. Soms zaten die persoonlijkheden elkaar in de weg, liepen ze elkaar voor de voeten. Tijdens discussies in de directie over een omstreden programma of conflictueuze situaties hield de jurist in Ben een strak en ijzersterk betoog en liet de bestuurder met een overtuigend argumentatie weten dat de risico’s groot waren, maar zie, de journalist in Ben won altijd in zijn eigen intern overleg.
De medewerkers herinneren in hun e-mails niet ten onrechte aan zijn sociale gezindheid. Hij was het sociale geweten van de werkgemeenschap. Ook binnen de directie. Rondom hem kon dank zij die sfeer een bedrijf ontstaan van mensen die wisten, voelden dat zij meer waren dan toevallige werknemers; zo kon er een bedrijf groeien waar creativiteit kansen kreeg en de journalistiek zich kon nestelen, waar risico’s konden worden genomen. De KRO kreeg faam als een familiale omroep waar medewerkers zich ook voor elkaar verantwoordelijkheid wisten.
Schmitz wisten zij was een veilige haven. Toen de KRO zendtijd, een bak geld en vele medewerkers moest inleveren omdat er nieuwe zendgemachtigden bijkwamen, was hij het, die de vergadering begon met een verklaring: zolang ik directeur ben wordt er bij de KRO om deze reden niemand ontslagen. We moeten dit probleem als werkgemeenschap samen oplossen.
Hij werd voorzitter, een bijzondere voorzitter. Harry van Doorn werd de eerste leek op die stoel. Ben werd de eerste voorzitter die niet uit de politiek of uit bestuurlijke kringen werd aangetrokken, maar uit het bedrijf zelf kwam. Een voorzitter die dichter bij de werkvloer stond, dichter bij de mensen en daardoor elke zenuwtrek kon registreren. Het waren moeilijke en tumultueuze jaren. In die tijd waren alle katholieke maatschappelijke organisaties met hun deelbelangen nog in het bestuur vertegenwoordigd en zij waren lang niet altijd gecharmeerd van de vrijmoedige journalistiek, die soms hun belangen raakten. Ook met de politiek stonden de verhoudingen vaak op scherp. In de bestuurlijke discussies gaf hij geen krimp.

Het beleid om stem te geven aan de katholieke achterban, maar ook aan de dwarsliggers, de vernieuwers en de voortrekkers maakte de relatie met de kerkelijke autoriteiten niet eenvoudig. Schmitz stond achter zijn mensen. Plannen om een alternatieve, behoudende katholieke omroep te stichten naast de KRO, een initiatief uit het zuiden van het land, heeft hij met wijsheid ontmanteld.

Ben Schmitz heeft de KRO onbeschadigd doorgegeven aan de volgende generatie.

Ook in de laatste jaren bleven we elkaar zien. We konden samen zestig jaar terug denken, naar het begin van de jaren vijftig, toen we als jonge journalisten werkten bij het Rotterdamse dagblad De Maasbode.

Hij besefte dat de tijd ons had ingehaald en dat onze opvattingen over de ethiek van het vak en het respect voor feiten waren vervaagd in de realiteit van vandaag. Soms praten we ook even over de omroep van toen. Over de ondernemende journalistiek uit het verleden, politiek en maatschappelijk relevant en spraakmakend.. Over onze dramaseries die zo dicht bij de mensen stonden. Over de wijze waarop de KRO de samenleving maar in het bijzonder de katholiek zo nu en dan de spiegel voor hield.

Met voldoening kon hij terugkijken naar de rol die hij had gespeeld bij de overgang van de papieren informatie naar die in radio en televisie. Hij wist dat hij had bijgedragen aan een goede begeleiding in de media van de grote veranderingen in de samenleving en groepen in die samenleving, veranderingen ook in de mensen zelf.

Rustig te midden van de mensen die hem lief waren kon hij terugkijken met in het achterhoofd de oude wijsheid uit zijn krantentijd. De krant van gisteren is niet meer belangrijk maar alleen de krant van morgen.

Kort voor zijn dood heb ik hem bedankt voor vele jaren betrouwbare nabijheid mede namens de KRO-familie van toen.